Mesleğimizin ilke ve değerlerine her koşulda sahip çıkan meslektaşlarımız çoğunlukta.

*** 12 Ocak 2022 tarihinde https://www.isghaber.com.tr de yayımlanan röportaj

İSG HABER AJANSI

Son dönemlerde artan belge kiralama durumuna Türk Tabipler Birliği İşçi Sağlığı ve İşyeri Hekimliği Kolu'ndan (TTB İSİH) tepki geldi. Yapılan açıklamaya göre belge kiralayanlar hakkında gerekli soruşturma ve yasal süreçlerin/takiplerin başlatılmasını sağlayacakları belirtildi. İSG Haber olarak TTB İSİH Kol Başkanı Dr. Metehan Akbulut'tan detayları öğrendik.

-Belge kiralamayla ilgili ne düşünüyorsunuz?
Öncelikle Türk Tabipleri Birliği İşçi Sağlığı ve İşyeri Hekimliği Kolu (TTB İSİH) adına sizleri saygıyla selamlıyorum. Önemli sorunlarımızdan birisi olan İşyeri Hekimliği Sertifikalarının kiralanması konusunda görüşlerimizi açıklama olanağı sağladığınız için ayrıca teşekkür ediyorum.

Son dönemde İşyeri Hekimliği Sertifikalarının kiralanmasına yönelik bir artış olduğu, kimi meslektaşlarımızın sertifikalarını belli meblağlar karşılığında kiraladıklarını duyuyoruz. Sertifika kiralamalarıyla ilgili tabip odalarımıza ulaşan şikâyetler var. Vurgulamam gerekir ki, açlık sınırında yaşadığı halde gelen tekliflere karşı işyeri hekimliği sertifikasını kiralamayıp mesleğimizin ilke ve değerlerine her koşulda sahip çıkan meslektaşlarımız çoğunlukta. Yani sertifikalarını kiraya verenler çok az sayıda.

Hem mesleki değerlerimizi, meslek onurumuzu, etik kurallarımızı tamamen yok sayan hem de suç teşkil eden bu tarz işlemlerin yapılmaması gerektiği çok açık.

Sertifika kiralanması ülkemizde işyeri hekimliğinin gelişmesine ve isçi sağlığına olumsuz etki yapmakta, çalışma ortamlarının daha da sağlıksız olmasına, işyeri hekimliğinin işyeriyle bağı kopartılmış ve kâğıt üstünde kalan bir hizmete dönüşmesine yol açmaktadır.

- Belgeler niçin kiralanıyor?
Birçok nedeni var.

Sertifika kiralanmaları başta olmak üzere; alanımızda yaşadığımız sorunların temelinde işyeri hekimliğinin piyasalaştırılması yatıyor. İşçi sağlığı ve güvenliği alanının neredeyse tamamına artık OSGB’ler hâkim. Sürekli vurguluyoruz OSGB’ler özel, dolayısıyla kâr amaçlı kuruluşlardır. Her kapitalist işletme gibi doğal olarak maksimum kar, minimum maliyet anlayışıyla çalışıyorlar. Dolayısıyla mümkün olan en düşük maliyetle, yasal gerekliliği karşılayacak şekilde çalışmayı esas alan OSGB’ler tarafından, işyeri hekimliği sertifikaları yasadışı şekilde kiralanabiliyor.

Bir başka neden ise, bir süredir hekimlik mesleğinin itibarsızlaştırılması ve gözden düşürülmesi için sistematik olarak yapılanlar. ‘İşyeri Hekimliği hizmeti, bir kâğıda atılan imzadan ibarettir’ algısı yerleştirilmek isteniyor. İşçi sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yasal bir prosedürden öte görmeyen bazı işveren ve OSGB'ler “sertifika kiralama” yoluna gidebiliyor. Ne yazık ki, ISG-Kâtip sistemi hem yasal hem de etik olmayan bu uygulamaların hayata geçmesine izin vermektedir.

- Belgeyi kiralayan ve kullananlar hakkında yasal açıdan bir yaptırım uygulanıyor mu?
Her şeyden önce kendisi tarafından yapılmayan bir işi, resmi olarak kendisi yapmış gibi göstermek ve altına imza atarak bu sorumluluğu almak; hekimlik etik değerleri bakımından kabul edilebilir bir durum olmadığı gibi ileride yaşanabilecek tüm olumsuz durumların birinci dereceden sorumluluğunu kabul etmek demektir.

Böyle bir durumda, tabip odalarımız 6023 Sayılı Türk Tabipleri Birliği Kanunu, 1219 Sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun, Tıbbi Deontoloji Tüzüğü, Hekimlik Meslek Etiği Kuralları başta olmak üzere mevzuatımız çerçevesinde soruşturma ve kovuşturma açıyorlar. Sertifika kiralanması tespit edilirse ilgili kanun ve yönetmeliklerin hükümleri kapsamında meslekten men cezası dâhil olmak üzere; yaptırımlara tabiidir. Örneğin; sertifika kiralamak TTB Disiplin Yönetmeliği madde 5: Kamu kurum ve kuruluşlarının dolandırılmasına yönelik eylemlerde bulunmak maddesi kapsamında da ele alınabilmektedir.

Belirtmekte yarar görüyorum ortaya suç olarak çıkıyorsa, ki bu bir suç, bu suçu yaratan koşullara dair de mücadele etmeliyiz. Bunu sadece insanların etik duruşlarından beklerseniz çözemezsiniz.

- Belge kiralama sahada yaygın olarak mevcut mudur?
İlk soruya verdiğim yanıtta kısaca ifade etmeye çalıştım; sertifika kiralama çok yaygın değil. Açlık sınırında yaşadığı halde gelen tekliflere karşı işyeri hekimliği sertifikasını kiralamayıp mesleğimizin ilke ve değerlerine her koşulda sahip çıkan meslektaşlarımız çoğunlukta. Ancak çok az sayıda da olsa hekimlik onurunu korumayan ve sertifikalarını kiraya veren hekim var.

Türk Tabipleri Birliği olarak ek iş güvenceleri ile donatılmış, işyerinde hizmet sunan ve emeklerinin karşılığı olan ücreti alabilen işyeri hekimleri tarafından hizmet sunulması ve işyeri hekimliği hizmetinin başından sonuna kadar tabip odalarının gözetiminde olması gerektiğini savunuyor ve bunun mücadelesini yürütüyoruz.

*Dr. Metehan Akbulut
Türk Tabipleri Birliği İşçi Sağlığı ve İşyeri Hekimliği Kol Başkanı